Aktualizacja ONW typ specyficzny (podgórski) oraz ONW typ górski

Na skutek (i) zachodzących zmian administracyjnych (np. zmiana nazwy miejscowości, połączenie miejscowości), (ii) zmian, dokonanych przez samorządy województw, w ramach Wykazów miejscowości położonych na terenach podgórskich i górskich, a także (iii) zmian strukturalnych w polskim rolnictwie [wzrost średniej powierzchni gospodarstw rolnych, obecności gleb zagrożonych erozją wodną, zmiany w liczbie gospodarstw prowadzących produkcję rozliczą, zmiany w udziale TUZ w strukturze UR], podjęto działania zmierzające do aktualizacji zasięgów ONW typ specyficzny – podgórskie.

IUNG-PIB i MRiRW we współpracy urzędami marszałkowskimi (województw południowych) dokonały oceny spójności Wykazów miejscowości położonych na terenach podgórskich i górskich, wyników analiz przestrzennych (DEM) oraz zapisów rozporządzenia MRiRW w sprawie ONW. W trakcie tych analiz przyjęto, że do ONW typ specyficzny zalicza się gminy i obręby ewidencyjne rejonów podgórskich:

• w których co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych znajduje się powyżej 350 m n.p.m., tj. obszary, które zostały wyznaczone na potrzeby ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, lub
• które zgodnie z numerycznym modelem terenu (DEM) spełniają warunek "co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych znajduje się powyżej 350 m n.p.m.”,
• sprawdzono również kryteria strukturalne (np. powierzchnia gospodarstw, udział TUZ, erozja).

Natomiast do ONW górski zaliczamy obszary z ograniczeniami w użytkowaniu gruntów i wysokimi kosztów produkcji z uwagi na:

• istnienie, z powodu wysokości, bardzo trudnych warunków klimatycznych, co skutkuje skróceniem sezonu wegetacyjnego;
• niższych wysokościach – występowaniem na większej części terenu zboczy zbyt stromych do użycia sprzętu mechanicznego (zwyczajne maszyny) lub wymagających użycia bardzo drogiego sprzętu specjalistycznego, lub z powodu połączenia tych dwóch czynników, przy czym każdy z nich osobno jest mniej dotkliwy, ale połączenie obu równocześnie powoduje zwiększenie ograniczeń;
• obszary na północ od 62 równoleżnika (obszary arktyczne Finlandii i Szwecji) i niektóre obszary sąsiadujące (rozporządzenie 1305/2013, art. 32).

W polskich warunkach utrzymano dotychczasowe podejście - gminy i obręby ewidencyjne, gdzie ponad połowa użytków rolnych jest położona powyżej wysokości 500 m n.p.m.

Z uwagi na zmiany nazwy miejscowości, połączenie miejscowości, zmiany w sposobie użytkowania gruntów (powyżej i poniżej 500 m n.p.m.) jakie zaszły w województwach przeprowadzono aktualizację zasięgów tego typu ONW. Analizę przeprowadzono na podstawie aktualnego Numerycznego Modelu Terenu (DEM).